Odwiedź tę sekcję

Mity i fakty

  • Być może mają już Państwo jakieś wyobrażenia na temat schizofrenii, ale czy potrafią Państwo odróżnić mity od stojących za nimi faktów?
  • Zapraszamy do zapoznania się z najpopularniejszymi mitami na temat schizofrenii oraz stojącymi za nimi faktami.

W tej sekcji

MIT: Schizofrenia jest rzadkim schorzeniem

FAKT: Schizofrenia dotyka około 1 na 100 osób i nie jest wcale uważana za chorobę występującą rzadko!!!1 Jest to choroba ludzi młodych, zazwyczaj zaczyna się pomiędzy 15. a 30. rokiem życia2, ale może dotknąć każdego z nas. Być może w kręgu naszych znajomych jest ktoś, kto choruje na schizofrenię.

MIT: Schizofrenia jest dziedziczna

FAKT: Przeprowadzono wiele badań nad genetycznymi przyczynami schizofrenii; naukowcy zasadniczo są zgodni, że geny tylko po części są odpowiedzialne za tę chorobę. Wiadomo jednak, że choroba ta często występuje rodzinnie. I tak, badania nad bliźniętami pokazują, że pewne geny zwiększają ryzyko rozwoju schizofrenii1. Wykazano, że w przypadku wystąpienia schizofrenii u jednego z bliźniąt jednojajowych (czyli mających dokładnie takie same geny) prawdopodobieństwo rozwoju tej choroby u drugiego z nich wynosi 50%1. Jednak wiele osób cierpiących na schizofrenię nie ma obciążającego wywiadu rodzinnego w tym kierunku i odwrotnie2. Z drugiej strony, na podstawie badań wiadomo, że czynniki biologiczne, np. wiek ojca, jak również niektóre czynniki środowiskowe, np istotne wydarzenia w życiu danej osoby powodujące stres, mogą odgrywać równie dużą rolę w rozwoju schizofrenii jak geny!3

MIT: Wszystkie osoby chore na schizofrenię doświadczają takich samych objawów

FAKT: Schizofrenia to złożone schorzenie cechujące się szerokim spektrum objawów. Doświadczenie każdej osoby cierpiącej na schizofrenię jest niepowtarzalne i charakteryzuje się zróżnicowanymi objawami.4 Przebieg schizofrenii może zmieniać się w czasie, a objawy mogą być diametralnie różne u każdego chorego. Z tego względu zawsze w przypadku podejrzenia u siebie lub u osoby znajomej, kombinacji objawów, które potencjalnie mogą być związane ze schizofrenią, należy zasięgnąć porady specjalisty.

MIT: Schizofrenia to to samo, co „rozdwojenie jaźni”

FAKT: Dosłowne tłumaczenie słowa „schizofrenia” z języka greckiego oznacza „rozszczepienie umysłu” i takie właśnie rozumienie tej choroby kreują filmy i popkultura. Rozdwojenie jaźni a schizofrenia to jednak zupełnie inne terminy. W przypadku schizofrenii mówimy raczej o rozszczepieniu pomiedzy myśleniem a odczuwaniem, chory ma trudności z łączeniem myśli i odczuwania. Podczas, gdy u osób rzeczywiście cierpiących na „rozdwojenie jaźni” rozpoznawane jest zupełnie inne zaburzenie, zwane zaburzeniem dysocjacyjnym tożsamości, które często jest mylone ze schizofrenią.5 Rozróżnienie tych dwóch stanów wymaga pewnej znajomości tematu!

MIT: Osoby cierpiące na schizofrenię często doświadczają halucynacji takich jak w filmach!

FAKT: Filmy zazwyczaj przedstawiają szalone zachowania osób dotkniętych schizofrenią, potęgując w ten sposób dramaturgię akcji, a tym samym przyciągając uwagę widza. Ale jest to tylko stereotyp. Halucynacje są uważane za pozytywne (wytwórcze) objawy schizofrenii, jednakże osoby cierpiące na schizofrenię doświadczają także objawów negatywnych (ubytkowych), przejawiających się utratą pewnych funkcji w życiu codziennym. Objawy negatywne występują znacznie częściej, ale mają mniej dramatyczny przebieg niż można by sądzić na podstawie niektórych kreowanych przez media stereotypów. Wyniki jednego z badań pokazują, że ponad 70% postaci chorych na schizofrenię przedstawionych w 41 filmach z lat 1990-2010 doświadczało dziwnych urojeń psychotycznych.6 Jest to niezgodne z rzeczywistością przedstawienie rozkładu objawów. Ponadto, stereotyp ten wpływa na dezinformację na temat schizofrenii, kreując jednocześnie negatywny stosunek do tej choroby. Znajomość tematu pozwala uniknąć tego rodzaju pułapek!

MIT: Osoby cierpiące na schizofrenię mogą być niebezpieczne i powinny być zamknięte w odpowiednich zakładach

FAKT: To prawda, że niektóre osoby cierpiące na schizofrenię przejawiają agresywne zachowania, ale są one częstsze u osób nadużywających środków odurzających7. Zachowania agresywne oraz inne objawy schizofrenii można jednak zazwyczaj skutecznie kontrolować poprzez odpowiednio dobrane leczenie oraz różnego rodzaju wsparcie psychologiczne czy terapię zajęciową. W praktyce, zazwyczaj nie ma potrzeby izolowania od społeczeństwa osób cierpiących na schizofrenię, zaś ich integracja społeczna często jest możliwa.

MIT: Leki na schizofrenię są nieskuteczne

FAKT: Większość osób cierpiących na schizofrenię przyjmuje leki przeciwpsychotyczne w celu złagodzenia objawów oraz jest objętych różnego rodzaju terapiami8. Taka kompleksowa terapia łącząca farmakoterapię z metodami niefarmakologicznymi jest zazwyczaj bardziej skuteczna niż jej poszczególne składowe. Istotna jest także ciągłość leczenia8. Choć schizofrenia jest uważana za przewlekłą chorobę psychiczną o szerokim spektrum objawów, otrzymane na odpowiednio wczesnym etapie leczenie oraz wsparcie i opieka są w stanie pomóc większości osób cierpiących na schizofrenię.

Referencje:

  1. Royal College of Psychiatrists, Schizophrenia, 2019. https://www.rcpsych.ac.uk/mental-health/problems-disorders/schizophrenia [Accessed July 2019]
  2. National Institute of Mental Health, Schizophrenia, 2019. https://www.nimh.nih.gov/health/topics/schizophrenia/index.shtml [Accessed July 2019]
  3. Brown AS. The environment and susceptibility to schizophrenia. Prog Neurobiol. 2011;93(1):23-58.
  4. Mind, Schizophrenia, 2017. https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/schizophrenia/#.XTgrjOhKhhE [Accessed July 2019]
  5. Canadian Mental Health Association, What’s the difference between dissociative identity disorder (multiple personality disorder) and schizophrenia? 2015. https://www.heretohelp.bc.ca/q-and-a/whats-the-difference-between-dissociative-identity-disorder-and-schizophrenia [Accessed July 2019]
  6. Owen PR. Portrayals of schizophrenia by entertainment media: a content analysis of contemporary movies. Psychiatr Serv. 2012;63(7):655-9
  7. Walsh E, Buchanan A, Fahy T. Violence and schizophrenia: examining the evidence. Br J Psychiatry. 2002;180:490-5
  8. NICE, Psychosis and schizophrenia in adults: prevention and management, Clinical Guidance CG178, 2014. https://www.nice.org.uk/guidance/cg178/chapter/1-Recommendations#first-episode-psychosis-2 [Accessed July 2019]
Login to Unlock

Schizofrenia w szkole i pracy

Osoby z długotrwałymi chorobami psychicznymi, w tym schizofrenią, doświadczają barier w pracy z powodu stygmatyzacji, uprzedzeń i dyskryminacji. Pomimo faktu, ż

więcej…
Login to Unlock

Objawy

Osoby ze schizofrenią mogą wykazywać różnorodne objawy, które mogą wpływać na jakość ich życia¹ Objawy te zwykle pojawiają się w młodym wieku, między 16 a 30 ro

więcej…
strzałka