Po zdiagnozowaniu schizofrenii lekarz omawia z pacjentem/jego rodziną plan leczenia. Główne cele terapii to zmniejszenie częstości i stopnia nasilenia ostrych epizodów psychotycznych oraz poprawa jakości życia. Niezbędnym warunkiem powodzenia terapii jest ścisła współpraca pacjenta z lekarzem prowadzącym.¹

Wytyczne dotyczące leczenia schizofrenii, np. wytyczne opublikowane przez NICE, zachęcają do wczesnego podjęcia leczenia już w momencie zauważenia pierwszych objawów choroby. Może to zmniejszyć ryzyko rozwoju psychozy.²
Lekarz omówi z osobą chorą na schizofrenię różne możliwości leczenia i przedstawi mu optymalną dla niego metodę leczenia. Ostateczny wybór będzie oparty o dotychczasowy wywiad, fazę leczenia oraz działania niepożądane, jakie mogą wystąpić w związku z leczeniem farmakologicznym.²

Leczenie osób chorych na schizofrenię nie ogranicza się jednak tylko do podejścia farmakologicznego. Powinno ono mieć charakter kompleksowy. Oznacza to, że oprócz leków przeciwpsychotycznych, leczenie będzie prawdopodobnie obejmować: ¹

Leczenie schzofrenii jest zindywidualizowane, najczęściej jednak ma ono charakter kompleksowy- obok farmakoterapii stosuje się również psychoterapię, psychoedukację a także terapię zajęciową. Obecnie nie ma jeszcze skutecznego dla wszystkich pacjentów jednego modelu leczenia schizofrenii, jednak wiele objawów można złagodzić, zaś u niektórych osób mogą one ustąpić całkowicie.
Leczenie osoby chorej na schizofrenię może obejmować:

Celem terapii CBT jest doprowadzenie pacjenta do momentu, w którym jest on w stanie sam przerwać błędne koło negatywnych myśli i wypracować sobie własne metody radzenia sobie z danym problemem.¹²

Zazwyczaj potrzebne może być od 8 do 20 sesji CBT, w okresie od 6 do 12 miesięcy, ale nie ma reguły- każdy pacjent może wymagać innej ilości sesji. Jedna sesja trwa zazwyczaj około pół godziny.¹²

Arteterapia (terapia przez sztukę) może pomóc wyrazić osobie ze schizofrenią swoje doświadczenia związane z chorobą. Negatywne objawy schizofrenii mogą czasem powodować problemy ze zrozumieniem innych osób.¹³ Arteterapia może być dobrym sposobem na podzielenie się swoimi odczuciami z innymi , może również dać mu nową perspektywę postrzegania schizofrenii.¹²

Rodzina może odgrywać istotną rolę w pomaganiu osobie ze schizofrenią w radzeniu sobie z chorobą. Jednakże z czasem zadanie to może okazać się dla członków rodziny zbyt trudne i obciążające. Terapia rodzinna może pomóc zarówno osobie ze schizofrenią jak i jej rodzinie zrozumieć tą chorobę i lepiej sobie z nią radzić. Polega ona miedzy innymi na rozmowach ze specjalistami na temat sposobów wsparcia oraz udzielaniu praktycznych wskazówek, jak radzić sobie z pojawiającymi się licznymi problemami. Terapia rodzinna może być szczególnie pomocna w przypadku niedawnego wystąpienia epizodu ostrego.^12,13

Lekarz może przepisać choremu leki przeciwpsychotyczne, których zadaniem jest leczenie występujących objawów schizofrenii. Wybór leku zależy od rodzaju i nasilenia objawów, które wystapiły u danego pacjenta. Leczenie zostanie przepisane dopiero po przeprowadzeniu przez lekarza dokładnego wywiadu i badania. Zazwyczaj stosowane w schizofrenii leki to tabletki do przyjmowania doustnego. Niektóre leki są podawane w formie zastrzyków.¹² Leki przeciwpsychotyczne dzielimy na leki pierwszej i drugiej generacji. W celu uzyskania szerszych informacji na temat różnic pomiędzy tymi dwiema grupami leków, należy skonsultować się z lekarzem.

Czas, przez jaki konieczne będzie przyjmowanie leków, może być różny dla każdego pacjenta. Zalecone leki mogą spowodować wystapienie działań niepożądanych; o ich wystapieniu, zwłaszcza w przypadku dużego nasilenia, należy poinformować lekarza. Lekarz moze przepisać pacjentowi inny lek, bądż też zlecić dodatkowy, który może być pomocny w zwalczaniu objawów ubocznych¹²

Nie wolno jest podejmować na własną rękę decyzji przerwaniu leczenia. W przypadku przerwania terapii może dość do nasilenia się objawów schizofrenii. ¹²

Odpowiednie przestrzeganie dyscypliny przyjmowania leków oznacza, że osoba chora na schizofrenię przyjmuje leki w sposób zgodny ze wskazaniami lekarza.³ Dla wielu osób chorych na schizofrenię może to być trudne; w tej grupie osób zgłaszane jest przestrzeganie dyscypliny przyjmowania leków na poziomie średnio ok. 50%. Oznacza to, że osoby te nie przyjmują połowy przepisanych im leków zgodnie ze wskazaniami.^3-5

Dla osób chorych na schizofrenię zapamiętanie schematu przyjmowania leków może być trudne. Ponadto, leki mogą wywoływać skutki uboczne powodujące często duży dyskomfort , co zazwyczaj prowadzi do ich odstawienia przez chorego.^6-9 Osobom tym może być trudno utrzymać również ciągłość leczenia- często wydaje im się, że nie jest ono już konieczne.⁹
W przypadku, gdy osoba chora na schizofrenię ma trudności z przyjmowaniem leków, powinna skonsultować się z lekarzem w celu rozważenia innych możliwości leczenia.
Nieprzyjmowanie leków lub przyjmowanie niewłaściwych dawek jest główną przyczyną nawrotów i występowania nowych epizodów psychotycznych.⁹

U osób chorych na schizofrenię często występują objawy negatywne.¹⁰ Może to być np. ograniczona chęć podejmowania rozmowy, uczestniczenia w życiu towarzyskim lub wykonywania codziennych zajęć.¹⁰

Niestety, nawet leki drugiej generacji (zwane atypowymi lekami przeciwpsychotycznymi) nie są w w pełni skuteczne w leczeniu objawów negatywnych.¹⁰
Stosowane dziś farmakologiczne leczenie schizofrenii ma na celu głównie zwalczanie objawów pozytywnych (psychozy i epizodów ostrych), a łagodzenie objawów negatywnych jest zazwyczaj dopiero następnym krokiem w leczeniu.¹¹

Objawy negatywne mogą mieć niekorzystny wpływ na jakość życia, zatem niezwykle ważne jest, aby porozmawiać o nich z lekarzem już na wczesnym etapie leczenia.¹⁰