Kliniczny przebieg choroby

Schizofrenia charakteryzuje się zróżnicowanym profilem klinicznym, zależnym od danej osoby oraz od stadium choroby. Dokładne określenie fazy zaburzenia może pomóc w wyborze optymalnego sposobu leczenia oraz postępowania.

W tej sekcji

Fazy^1-2

Ponieważ schizofrenia nie rozwija się według jednego wzorca, najlepszym sposobem opisania przebiegu choroby jest opis jej faz.
W schizofrenii można rozróżnić trzy główne fazy – fazę prodromalną, fazę ostrą i fazę stabilną. ^1,2
Słowo „prodromalna” oznacza okres przed pierwszym ostrym epizodem. Faza prodromalna odnosi się więc do okresu przed wystąpieniem pierwszego epizodu psychozy i może trwać od kilku dni do nawet 18 miesięcy. Podczas tej fazy osoba cierpiąca na schizofrenię może w zachowywać się w odbiegający od normy sposób, podejmować nietypowe działania, mieć problemy z pamięcią, trudności z koncentracją, komunikowaniem się lub włączaniem się w życie towarzyskie.²
Po fazie prodromalnej zazwyczaj rozpoczyna się faza ostra choroby. W fazie tej u osoby cierpiącej na schizofrenię mogą wystąpić różne niepokojące objawy pozytywne, takie jak halucynacje i urojenia.
Postępowanie w przypadku ostrego epizodu polega na włączeniu zarówno farmakoterapii jak i różnych form psychoterapii , dzięki czemu w większości przypadków objawy te ulegają osłabieniu lub całkowicie ustępują. Niektóre objawy negatywne (np. zmniejszone zainteresowanie codziennymi zajęciami lub wydarzeniami towarzyskimi) mogą się utrzymywać. Faza ta, określana mianem fazy stabilnej może trwać kilka lat² , a u niektórych osób może utrzymywać się nawet przez całe życie, również i w tym przypadku postępowanie terapeutyczne obejmuje farmakoterapię i wsparcie psychologiczne.

Rys. 1: Przykład przebiegu faz schizofrenii w czasie (na podst. Lieberman i First, 2018).

Wzorce^1-2

Patrząc na fazy przebiegu schizofrenii można odnieść wrażenie, że choroba ta charakteryzuje się bardzo przewidywalnym wzorcem; niestety przebieg tej choroby jest bardzo nietypowy, a u każdej osoby mogą występować różne wzorce epizodów i rodzaje objawów. Ostre epizody z objawami pozytywnymi mogą u jednych trwać bardzo krótko, zaś u innych utrzymywać się nawet przez kilka lat. U niektórych osób chorujących na schizofrenię okres prodromalny nigdy nie występuje – rozpoznanie następuje dopiero po wystąpieniu pierwszego gwałtownego epizodu ostrego.²
Z ilustracji poniżej wynika, że osoba chora na schizofrenię może wpisywać się w jeden z czterech wzorców choroby. Po jednorazowym ostrym epizodzie, u jednej osoby na pięć, do końca życia nie wystąpią już żadne dodatkowe objawy. Z kolei u czterech na pięć osób w przyszłości mogą wystąpić kolejne epizody ostre. Nie oznacza to jednak, że wszystkie przyszłe ostre epizody będą cechowały się tym samym stopniem intensywności, zaś poszczególne epizody mogą być rozdzielone długimi odstępami czasu.

Rys. 2: Shepherd, M. The Natural History of Schizophrenia: A Five-Year Follow-up Study of Outcome and Prediction in a Representative Sample of Schizophrenics, Psychological Medicine Monograph, dodatek 15, 1989.

Referencje

AIPC Overview of Schizophrenia. https://www.aipc.net.au/articles/an-overview-of-schizophrenia/ [Accessed July 2019]
CPA Schizophrenia: A journey to recovery. https://www.schizophrenia.ca/docs/RoadtoRecoveryschzhioph-web.pdf [Accessed July 2019]
Lieberman and First. N Engl J Med. 2018;379:270-80
Shepherd et al. Psychol Med Monogr Suppl. 1989;15:1-46

Diagnoza

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi rozpoznanie nie jest możliwe przed wystąpieniem pierwszych ostrych objawów psychotycznych. Jednak wykrywanie objawów prodromalny

więcej…

Schizofrenia w szkole i pracy

Osoby z długotrwałymi chorobami psychicznymi, w tym schizofrenią, doświadczają barier w pracy z powodu stygmatyzacji, uprzedzeń i dyskryminacji. Pomimo faktu, ż

więcej…